Waar komen de surprises tijdens het Sinterklaasfeest vandaan?

Als Sint-Nicolaas weer voet op Nederlandse bodem heeft gezet en hij voor een korte tijd weer in ons kikkerlandje verblijft, is de spanning onder de kinderen al te voelen. De Sinterklaastraditie heeft elementen die heel oud zijn. Het schoen zetten en cadeautjes ontvangen van de goedheiligman (als je lief bent geweest) is hetgeen dat al heel oud is.

Als kinderen ouder worden en van hun geloof zijn gevallen, blijft het Sinterklaasfeest nog steeds belangrijk. Op de lagere school gaan ze dan vaak aan de slag met het maken van een surprise. Wat is dat nou precies en waar komt het vandaan? In deze blog gaan we het u uitleggen.

Plagerij in de vorm van een surprise met gedicht op pakjesavond.

De surprises zijn niet meer weg te denken bij het Sinterklaasfeest. Een surprise is een zelf gemaakt cadeau, meestal gemaakt van papier of karton.  In dit zelfgemaakte cadeau zit dan het echte cadeau verstopt. In heel veel gevallen is de vorm van de surprise gekozen aan de hand van de hobby, sport of liefhebberij van de ontvanger.
Elk jaar gaan er honderdduizenden Nederlanders aan de slag met plakband, karton en knutselspullen voor de meest gekke surprises. Vaak zit er dan een gedicht bij welk een beetje plagerig is. Sint-Nicolaas doet dan op deze manier de ontvanger duidelijk maken, dat er wat zaken gebeurd zijn waar hij niet zo blij mee was; of hij gaf juist een compliment!

Weken of soms zelfs maanden voor 5 december gaan kinderen, van vooral de basisschool (die niet meer in Sinterklaas geloven) en volwassenen in de weer voor de viering van het Sinterklaasfeest. Ze trekken lootjes; kopen een klein cadeau en knutselen de meest grappige of mooie surprises in elkaar. Vaak met een bijpassend gedicht.

Plaagcadeautjes geven met Sinterklaas is al eeuwenoud.

In de jaren vijftig werden de surprises mateloos populair. Maar de oorsprong ligt eeuwen eerder. In de middeleeuwen deelden mensen al cadeautjes uit ter ere van Sinterklaas. Armen konden dan een schoen of klomp zetten in de kerk. Later kwam er een speels element bij (Sint-Nicolaas is soms een echte plaaggeest)

Dit weten heel veel mensen tegenwoordig niet meer. Net als waar de meeste rituelen die bij de traditie horen, vandaan komen. Er worden heel veel onwaarheden verteld omdat alles politiek correct gemaakt wordt. Belangrijk om te weten dat door de duizenden jaren heen, de katholieken van bepaalde rituelen af wilden. Ze merkten dat het zo diep zat bij de vierders, dat het verbieden averechts zou werken. De Katholieken hebben over het feest een katholieksausje gegooid. Later toen de protestanten het voor het zeggen hadden, moest dit katholieke feest verdwijnen. Het is zelfs verboden geweest! Dit heeft er toen voor gezorgd dat het feest achter de voordeur gevierd werd, zoals de bewoners het zelf wilden vieren.

Het Sint-Nicolaas feest is toen uitgegroeid tot een volksfeest en Sint-Nicolaas is veranderd in Sinterklaas.
De geschiedenis herhaalt zich met de discussie rond zwarte piet. Een zwarte schminktraditie die in heel Europa voorkomt en niets te maken heeft met racisme! Er wordt een politiek spel van gemaakt. In Afrika is er een witschmink traditie. Daar maken gekleurde mensen hun gezicht wit met dezelfde reden als waarom in heel Europa de gezichten zwart worden gemaakt. Om niet menselijk te zijn…… We lijken zoveel meer op elkaar, dan de leiders en activisten ons willen doen geloven!

Surprises met Sinterklaas zoals wij die nu kennen.

Na de middeleeuwen verschenen de eerste verborgen cadeautjes. Dit is zelfs te zien op een schilderij van Jan Steen uit ongeveer (1665-1668) “het Sint-Nicolaasfeest”. Op dit schilderij was te zien dat een kind een munt of sieraad in een stuk koek of fruit kreeg. Daarnaast kwam ook een plaaggedicht in opkomst, vanaf de negentiende eeuw. Cadeaugevers verruilden vanaf eind van de negentiende eeuw, fruit en koek surprises voor kunstwerkjes, gemaakt van papier.
Zo ontstond de surprise, zoals wij die nu kennen. In combinatie met een gedicht kon je met een surprise iemand een spiegel voorhouden. Omdat iedereen elkaar op dezelfde manier en tegelijk, met Sinterklaasavond elkaar plaagde, werd het sociaal toegestaan. Liefkozend werd dus menigeen voor schut gezet. Vanaf de jaren vijftig begon de populariteit van de surprises pas echt. Een surprise was en is een perfect moment, om je minder van gezagsverhoudingen aan te trekken. Je kan anoniem laten weten wat je van hem of haar vindt.
Blijft best leuk deze oude traditie, toch?

Bent u van plan om een Sinterklaasfeest te gaan organiseren? Bij uw bedrijf voor kinderen van uw personeel? Neem dan contact met ons op. Wij adviseren u graag.