Waarom hadden vroeger Sinterklaas en zijn knecht een roe en zak?

Door onze ouders of groot ouders werd altijd verteld dat je lief moest zijn, omdat anders Sinterklaas /Sint Nicolaas en zwarte piet, je in de zak mee zou nemen naar Spanje. Of dat je door zwarte piet met de roe zou krijgen. De zin die iedereen zich nog kan herinneren: ”Zijn hier nog stoute kinderen?” staat in het geheugen gegrift. Omdat veel mensen helemaal niet weten waar dit vandaan komt en wat deze rituelen betekenen, werd het hoog tijd u hier over te informeren. Daarom zijn wij in de geschiedenis gedoken en hebben uitgezocht waar die jute zak en de roe vandaan komt. Vruchtbaarheid symbolen dat is waar het eigenlijk over gaat.

Waar komt de jute zak van Sinterklaas vandaan?

Één van de bekendste Sinterklaasliedjes heet “de zak van Sinterklaas”. Hier werd je ook in meegenomen door Sinterklaas als hij weer terug ging naar Spanje als je niet lief was geweest. Dit gegeven was ook het uitgangspunt van een heel succesvolle Sinterklaasfilm Bennie Stout uit 2011. Bennie is een jongetje die graag naar zijn vader in Spanje wil. Hij probeert dit te bereiken door zichzelf in het grote boek van Sinterklaas te zetten als stout jongetje. Op deze manier hoopt hij dat hij van Sinterklaas in de zak mee moet naar Spanje. Dat in de zak meenemen naar Spanje is al heel wat jaren verdwenen uit de traditie. Tegenwoordig zitten er alleen maar cadeautjes en snoepgoed in.

De eerste overleveringen over het gebruik van jute gaat terug tot 400 tot 100 voor Christus. Rond die tijd, tijdens een inauguratie van een prins uit India, kreeg hij vele geschenken, waaronder geweven doeken van jute. In India werd waarschijnlijk al langere tijd jute gebruikt. Al weet niemand vanaf wanneer dat precies was. Tot halverwege de 19^e eeuw werd jute met de hand gemaakt door boeren uit India. Rond het jaar 1828 begon de commerciële export en moest er door de Krimoorlog een alternatief komen voor Russische hennep, dat in Europa werd gebruikt als verpakkingsmateriaal. Uiteindelijk kwamen er betere materialen en werd jute alleen nog maar gebruikt voor jute zakken.

Een aantal onderdelen en tradities in het Sinterklaasfeest zijn overgenomen van de Germanen. Germaanse stammen hadden ontgroeningen voor jonge mannen die de volwassen leeftijd hadden bereikt. Zij werden door stamleden in de nacht ontvoerd en in jute zakken meegenomen. Zo werd de moed van deze jonge mannen getest. Hier komt het verhaal dan ook vandaan dat Sinterklaas stoute kinderen mee neemt in de zak naar Spanje. In andere Europese landen wordt de bestemming niet Spanje, maar de hel. Ook werd vroeger de zak wel vervangen door een mand of korf.

Tegenwoordig wordt de zak alleen gebruikt om cadeautjes en snoepgoed te vervoeren.

Wat is de betekenis van de roe in het Sinterklaasfeest?

De roe ook wel gard genoemd, was altijd een vast onderdeel van het Sint Nicolaasfeest en dit onderdeel van de traditie is in de ban gedaan door pedagogen. Maar ondanks dat, is het nog steeds bekend en wordt nog steeds bezongen in enkele traditionele Sinterklaasliedjes. De roe zien mensen die de traditie niet kennen, vaak als strafwerktuig omdat er vroeger kinderen mee achterna werden gezeten of mee werden geslagen. Maar eigenlijk was het een symbool en werd het vooral in de schoen gestoken ten teken dat je te oud was, om een cadeautje te krijgen.

De roe staat ook voor vruchtbaarheid, iets dat zeker een rol speelt in het Sinterklaasfeest, waarbij de goedhuwelijksman (goedheiligman) bekend stond. In Europese landen zien we het gebruik van de roe als vruchtbaarheidssymbool, nog sterker terug.

De roe een symbool van vruchtbaarheid uit heidense tijden.

Dit is nog steeds zichtbaar als vruchtbare jonge vrouwen met de roe worden geslagen, zoals dat in andere regio`s en Europese landen gebeurde. Op de wadden eilanden speelt dit ook nog steeds een rol.
In Nederland wordt de roe officieel niet meer gebruikt. Omdat sommigen veel te ver gingen in het bang maken van de kinderen, is hier altijd wel verzet tegen geweest. En langzaam verdween de roe dus uit beeld. Maar kinderen worden in de aanloop naar het feest of in de weken dat Sinterklaas in Nederland is, nog regelmatig gewaarschuwd lief te zijn, omdat ze anders geen cadeautje krijgen. Op die manier is de roe er eigenlijk nog steeds. Hoewel de roe niet meer als bangmaker wordt ingezet, blijft het een accessoire die soms nog steeds meegedragen kan worden. Het is ook een teken van waar zwarte piet vandaan komt.

Een Sinterklaasfeest bij uw bedrijf voor uw werknemers en kun kinderen? Wij hebben de beste Sinterklaasshows van Nederland. Vraag nu een offerte aan.