
Hulpsinterklaas? Nee, dankjewel!
27 januari 2022
Meest gegeten Sinterklaassnoepgoed is de chocoladeletter.
7 mei 2023Het Sinterklaasfeest kent heel veel sintlekkernijen die gegeten worden in de sinterklaastijd. Sommige eet iedereen en andere zijn een beetje in de vergetelheid geraakt. Als je aan sinterklaassnoepgoed denkt, komen natuurlijk eerst de pepernoten en kruidnoten gevolgd door chocoladeletters. Maar als ik aan vroeger denk komen de herinneringen aan marsepein, speculaaspoppen en suikerbeesten meteen in me op. Suikerbeesten is een sintlekkernij uit de traditie met een betekenis. Dat suikerfiguren al heel oud zijn zie je aan oude sinterklaasliedjes. Zie de maan schijnt door de bomen bijvoorbeeld. “Eerlijk zullen we alles delen, suikergoed en marsepein”. In deze blog over de sinterklaastraditie gaan we het hebben over suikerbeesten. Wat is het verhaal achter de suikerbeesten en suikerfiguren?
Suikergoed en suikerbeesten in de sinterklaastraditie.
De 7e eeuw na Christus vielen de Arabieren onder andere India binnen en zagen ze suikerriet. De Arabieren wisten het recept te bemachtigen. Hierdoor verspreidde het recept om suiker te maken in het noorden van Afrika. Suiker kwam pas na de 11e eeuw in West-Europa.
Kruisvaarders namen suiker mee. Alleen de rijken konden aan suiker komen en lieten suikersculpturen maken om te pronken en als decoratie op tafel bij diners, als veel gasten kwamen eten. Omdat suiker een duur product was, werd suikergoed alleen gemaakt voor de groots gevierde feesten zoals bruiloften of het sinterklaasfeest. Banketbakkers verwerkten suiker tot borstplaat, harten van suikergoed en suikerbeesten.
Suiker bleef lang een luxeproduct. Rond 1750 werd er belasting geheven over de suiker. De suiker werd dan ook het witte goud genoemd. Tegen het eind van de 19e eeuw werd de belasting opgeheven en werd het voor iedereen betaalbaar. De ontdekking dat er in suikerbieten dezelfde suiker voorkomt als in rietsuiker, werd de belangrijkste suikerbron, omdat Napoleon de import op suikerriet verhoogde om Groot-Brittannië te treffen.
Suikerproductie in Nederland kwam laat op gang in vergelijking met de rest van Europa. De eerste suikerfabriek werd in 1858 gebouwd.
De betekenis van suikerbeesten.
Suikerbeesten waren vroeger voor de arme gezinnen vaak de duurste cadeaus die men kon krijgen. Daarom werden suikerbeesten aan geliefden gegeven, net als speculaaspoppen (vrijers). Want als jij zo`n duur cadeau kreeg moest hij wel heel veel van je houden en voor je over hebben. Suikerbeesten is een sintlekkernij uit de traditie met een betekenis. Ook de figuren; de verschillende dieren hadden een betekenis. Een hondje stond voor trouw, het paard voor hard werken en een varkentje stond voor spaarzaamheid.
Sinterklaas als liefdesmakelaar gaan we het in een ander blog nog wel eens hebben.
Door de hoge productiekosten en de tijd die het kost om de mallen eerst een dag in het water te leggen, de gietmallen van hout zijn en niet meer worden gemaakt, zorgt dit ervoor dat banketbakkers de suikerbeesten tegenwoordig rond de Sinterklaas bijna niet meer maken. Tel daarbij op dat het pure suiker is met een kleur en smaakstof. Niet echt gezond dus! En omdat er zoveel ander traditioneel snoepgoed is met Sinterklaas, worden suikerbeesten bij kinderen steeds minder bekend. Suikerbeesten zijn echt iets van vroeger in de Sinterklaastijd.
Suikerbeesten in onze online sinterklaasserie.
In Wist je daT? In onze online serie, waarin we de achtergronden en vergeten onderdelen van de traditie belichten, praten we deze keer met Rob Fase die samen met zijn vrouw Sandra de traditie van suikerbeesten maken nog steeds voortzet. Van zijn vader leerde hij hoe je suikerbeesten moest maken en hij kreeg, na dat zijn vader overleed de suikerplanken (mallen) om de suikerbeesten te kunnen gieten. Ieder jaar doet hij dit nog steeds en zijn de suikerbeesten te bestellen via zijn website. Hij vertelt alles over de suikerbeesten en laat zien hoe je suikerbeesten maakt.
Kijk snel naar de aflevering van Wist je daT?